Ortaokul öğrencilerine yönelik "bilişim etiği öğretim programı" uygulaması

Bu araştırmanın amacı; ortaokul 6. sınıf öğrencileri için hazırlanan 'Bilişim Etiği Öğretim Programı'nın etkililiğini araştırmak, bu öğretim programının öğrencilerin bilişim teknolojilerinin etik kullanımına yönelik tutumlarına etkisini belirlemek ve öğrencilerin bu uygulamaya yönelik görüşlerini değerlendirmektir. Bu araştırma, öntest-sontest kontrol gruplu yarı deneysel bir çalışmadır. Araştırma kapsamında bilişim teknolojisi, etik, bilişim etiği, mahremiyet, fikri mülkiyet, telif hakları, patentler, lisans anlaşmaları, ifade özgürlüğü ve bilişim suçları konularını kapsayan beş haftalık bir öğretim programı hazırlamıştır. Araştırmaya 2012-2013 eğitim öğretim yılında İzmir ilinde bulunan bir devlet ortaokulunda 6. sınıfta öğrenim görmekte olan 26 kız ve 22 erkek olmak üzere toplam 48 öğrenci katılmıştır. Hazırlanan 'Bilişim Etiği Öğretim Programı' deney grubu öğrencilerine bilişim teknolojileri dersinde araştırmacı tarafından uygulanmıştır. Kontrol grubu öğrencilerine herhangi bir eğitim uygulanmamıştır. Araştırmada katılımcıların bilişim teknolojilerinin etik kullanımlarına yönelik tutumlarını belirlemek için araştırmacı tarafından Türkçeye uyarlanan, geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılan 'Gerçek Yaşam Durum Senaryolarıyla Bilişim Etiği Ölçeği' kullanılmıştır. Deney grubu öğrencilerinin uygulanan eğitim programına yönelik görüşlerini değerlendirmek için ise 'Bilişim Etiği Öğretim Programı Öğrenci Görüşleri Anketi' kullanılmıştır. Nicel verilerin analizinde tekrarlı ölçümlerde varyans analizi ve nitel verilerin analizinde ise içerik analizi yapılmıştır. Nicel veriler ,05 anlamlılık düzeyinde test edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre 'Bilişim Etiği Öğretim Programı' deney grubu öğrencilerinin bilişim teknolojilerinin etik kullanımına yönelik tutumlarını olumlu yönde etkilemiştir. Araştırmada bilişim teknolojilerinin etik kullanımı ve cinsiyet arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Yapılan içerik analizi sonuçlarına göre deney grubu öğrencilerinin tamamı 'Bilişim Etiği Öğretim Programı' uygulamasına katılmanın hoşlarına gittiğini belirtmiştir. Öğrencilerin uygulamada en çok hoşlarına giden öğretim yöntem-tekniklerinin video gösterimi, grup çalışması, rol oynama ve konferans olduğu ortaya çıkmıştır. 'Bilişim Etiği Öğretim Programı' öğrencilerin gerçek hayatta yaptıkları etik olmayan davranışların farkına varmalarını, etik davranışlarda bulunmalarını ve olayları etik-etik olmayan şeklinde ayırt edebilmelerini sağlamıştır